Κάποτε ήταν ένα δέντρο. Παλιάααα... στα πολύυυυ παλιά τα χρόνια, υπήρχαν και κάτι δάση, λένε τα παραμύθια. Άκου τώρα φαντασία οι παραμυθάδες!

Το τσιγάρο σκοτώνει ποικιλοτρόπως... :)

Κάρολος Κουν για τον Γ. Χρήστου: «...Δεν έχουμε καταλάβει τί χάσαμε. Τι έχασε η μουσική, αυτό δεν είμαι εγώ σε θέση να το πω, με το θάνατό του.

Δύο σπάνια βίντεο. Μοναδικά. Στο πρώτο ο Γιάννης Χρήστου στο στούντιο ηχοληψίας με τον Κάρολο Κουν παρόντα, σε φιλμάκι ερασιτεχνικής λήψης του Μίμη Κουγιουμτζή, είναι ίσως η μόνη ζωντανή καταγραφή του συνθέτη στην Ελλάδα. Το υπόγειο στούντιο ΕΡΑ ήταν στη Σταδίου, λίγο πιο κάτω απ' το Θέατρο Τέχνης. Ο Κουν παρακολουθεί από μια γωνιά καπνίζοντας συνεχώς. Η ηχοληψία τέλειωσε γύρω στις τρεις. Όλοι θα συναντηθούν στο εστιατόριο Κεντρικόν που είναι απέναντι απ' το Στούντιο. «Με τον Χρήστο δούλεψα αφάνταστα δημιουργικά. Δεν είναι δική μου δουλειά οι Πέρσες. Όσο είναι δική μου είναι και δική του. Γιατί αλληλοερεθιζόμασταν... Δούλευε εκείνος πάνω στον ήχο. Έκανε μια ενορχήστρωση του λόγου. Πολύτιμη. Δεν ξέρω πώς θα την ξανακάνω ποτέ. Μου 'πε χαραχτηριστικά η μάνα του την ημέρα που πέθανε: - Και τώρα εσύ τί θα κάνεις;
Η τραγωδία είναι μια μορφή θεάτρου ηχητική και πλαστική μαζί. Για να δοθούν ορισμένα νοήματα παρακάτω. Η πλαστικότητα ως ένα βαθμό είναι πεδίο που το γνωρίζω, το ξέρω καλά, το αισθάνομαι πολύ. Δεν έχουμε καταλάβει τί χάσαμε. Τι έχασε η μουσική, αυτό δεν είμαι εγώ σε θέση να το πω, με το θάνατό του. Αλλά δεν έχουμε καταλάβει και τι έχασε η τραγωδία. Και σ' αυτόν τον τόπο πολύ αργά αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε τι μας έλειψε.»

Αποσπάσματα από την επομπή Παρασκήνιο της ΕΤ1 για τον Κάρολο Κουν, που προβλήθηκε τον Νοέμβριο του 2008.
1. Σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό από τη συνεργασία του Κάρολου Κουν με τον Γιάννη Χρήστου για τους Πέρσες του Αισχύλου.
2. Απόσπασμα συνομιλίας με το Δημήτρη Μαρωνίτη.
3. Σκηνές από τις πρόβες των Βακχών του Ευριπίδη στην Επίδαυρο.

Iστορική στιγμή του 1966 και ιστορική φωτογραφία. Από αριστερά, ο δημοσιογράφος και μεταφραστής Kώστας Σταματίου, ο συνθέτης Γιάννης Xρήστου, η σκηνογράφος Xλόη Γεωργάκη - Oμπολένσκι και ο Kάρολος Kουν. O Xρήστου με τη μουσική του στους «Bατράχους» το 1966 άνοιξε έναν καινούργιο δρόμο που κανείς δεν τόλμησε να μιμηθεί (φωτ.: Αργυρόπουλος).

Πηγή φωτό: Καθημερινή

Στο δεύτερο βίντεο, μια εξαιρετική σύνθεση της μουσικής του Χρήστου, της ποίησης του Έλιοτ από το έργο του Γιάννη Χρήστου: «Έξι τραγούδια σε ποίηση Τ. Σ. Έλιοτ»
Περίφημο έργο για μεσόφωνο και πιάνο/ορχήστρα του Γιάννη Χρήστου. Είναι τα εξής: 1. New Hampshire ("Νιού Χάμσαϊρ", από τα "Τοπία", Ι). 2. Death by water ("Θάνατος από πνιγμό", από την "Έρημη Χώρα, ΙV). 3. Melange adultere de tout ("Μίγμα που μοιχεύει το Παν", από τα "Ποιήματα 1920"). 4. Eyes that last I saw in tears ("Μάτια, που τα είδα πρόσφατα δακρυσμένα", από τα "Ελάσσονα ποιήματα"). 5. The wind sprang up at four o' clock ("Ο άνεμος ξεπήδησε στις 4 ακριβώς", από τα "Ελάσσονα ποιήματα"). 6. Virginia ("Βιρτζίνια", από τα "Τοπία", ΙΙ ). Το ιστορικό σύνθεσης, σύμφωνα με τον ίδιο τον συνθέτη (Αλεξάνδρεια 20 Νοεμβρίου 1957), έχει ως εξής: "Η ιδέα να γράψω τραγούδια πάνω σε ποιήματα του Έλιοτ μου ήρθε στη Ρώμη, το 1950. Τότε γράφτηκε (και ενσωματώθηκε στη Συμφωνία Νο 1) το "Eyes that last I saw in tears" και έγινε ένα σκαρίφημα για το "Melange adultere de tout" και για το "The wind sprang up at four o' clock". Τότε περίπου γεννήθηκε και η κεντρική ιδέα για το "Phlebas the Phoenician" (η αίσθηση από ένα πένθιμο, ήρεμο, βαθύ πεντάλ και από μια διαπεραστική, θλιβερή καμπάνα - ή από το φάντασμα μιας καμπάνας...). Ξανάπιασα την ιδέα το καλοκαίρι του 1955 και έγραψα ένα σύνολο πέντε τραγουδιών. Καθαρογράφοντας τα πέντε αυτά τραγούδια συνειδητοποίησα πως έπρεπε να προσθέσω ένα έκτο τραγούδι και πως το τραγούδι αυτό έπρεπε να είναι το "Virginia". Αυτό γράφτηκε μέσα σε μια μέρα. Τα έξι τραγούδια για μέτζο σοπράνο και πιάνο ολοκληρώθηκαν τον Οκτώβριο του 1955. Τον επόμενο χρόνο, στη Χίο, μου ήρθε η σκέψη ότι τα τραγούδια αυτά έπρεπε να τραγουδιούνται με συνοδεία ορχήστρας και αργότερα, το καλοκαίρι του 1957, ο Πιέρο Γκουαρίνο μου συνέστησε να πραγματοποιήσω τη σκέψη μου αυτή. Το γράψιμο της ορχηστρικής έκδοσης το ξεκίνησα στις 22 Αυγούστου του 1957 και το τελείωσα τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου". Το έργο (που διαρκεί περίπου 13 λεπτά) πρωτοεκτελέστηκε στις 13.1.1956 στην Αλεξάνδρεια από την Alice Gabbai και τον Piero Guarino (πιάνο). Πρώτη εκτέλεση με συνοδεία ορχήστρας: Αθήνα, Ραδιοφωνική Εκπομπή: Alice Gabbai και Συμφωνική του ΕΙΡ με διευθυντή τον Piero Guarino (ηχογράφηση: 12.11.1958, μετάδοση 4.12.1958).

Πηγή: musipedia.gr

Eyes that last I saw in tears

Eyes that last I saw in tears
Through division
Here in death's dream kingdom
The golden vision reappears
I see the eyes but not the tears
This is my affliction

This is my affliction
Eyes I shall not see again
Eyes of decision
Eyes I shall not see unless
At the door of death's other kingdom
Where, as in this,
The eyes outlast a little while
A little while outlast the tears
And hold us in derision.

Thomas Stearns Eliot

Γιάννης Χρήστου! 40 χρόνια...

Μερικές φορές η ζωή στήνει παιχνίδια εξαιρετικά κακόγουστα, τόσο, που ξεπερνά και τους πιο ευφάνταστους σεναριογράφους. Κι αναμφίβολα η «κακιά μοίρα» στοχεύει τους καλύτερους! Σταθερά και κλασικά...

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΙΩΝΗ

Ο μουσικός των πάντων

Γιάννης Χρήστου - μια τραγική επέτειος

Τη νύχτα της 7ης προς την 8η Ιανουαρίου 1970 (πριν από 40 χρόνια) ο Γιάννης Χρήστου επέστρεφε στο σπίτι του έπειτα από γιορταστική έξοδο για την ονομαστική του εορτή.

Μαζί του, στο αυτοκίνητο - βαν που οδηγούσε η σύζυγός του, βρίσκονταν δύο φιλικά τους ζευγάρια: ο ζωγράφος Γρηγόρης Σεμιτέκολο με τη σύζυγό του πιανίστρια Νέλλη Σεμιτέκολο και ο μουσικολόγος και συνθέτης Στέφανος Βασιλειάδης, επίσης με τη σύζυγό του. Και, όπως αναφέρει η Σεμιτέκολο, εκεί στη Μεσογείων, στο σημείο περίπου που βρίσκεται σήμερα το νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν», το αυτοκίνητο κάνει ξαφνικά ένα πατινάρισμα και ανατρέπεται, με αποτέλεσμα να ανασυρθούν νεκροί ο Χρήστου και η σύζυγος του Βασιλειάδη. Οι άλλοι τέσσερις γλίτωσαν με τραύματα. Κατά τραγική σύμπτωση, η 8η Ιανουαρίου ήταν και η μέρα των γενεθλίων του Χρήστου: συμπλήρωνε τα 44 χρόνια του...

Πρωτοπόρος

Με τον πρόωρο θάνατό του η Ελλάδα, αλλά και η Ευρώπη, έχαναν έναν από τους πλέον προικισμένους, πρωτοποριακούς και πολλά ακόμα υποσχόμενους συνθέτες.

Πριν προχωρήσω σε στοιχεία για τον βίο του Χρήστου, να προσθέσω ότι με τα δύο προαναφερόμενα ζευγάρια δεν ήταν μόνο φίλοι αλλά και συνεργάτες. Ο Βασιλειάδης ήταν μελετητής του έργου του, η Νέλλη Σεμιτέκολο είχε ερμηνεύσει έργα του, ενώ ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο ήταν περφόρμερ στην παρουσίαση ενός από τα πιο γνωστά έργα του Χρήστου, τον «Πιανίστα» (που έχει παρουσιαστεί και μετά το θάνατο του συνθέτη). Επιπλέον, για τον τελευταίο, ο Χρήστου είχε ένα ρόλο στην όπερά του «Ορέστεια», που είχε προγραμματιστεί να παρουσιαστεί σε παγκόσμια πρεμιέρα στο Λονδίνο το 1970, αλλά δεν πρόλαβε να την ολοκληρώσει. Και δεν ήταν το μόνο που δεν πρόλαβε.

Είχα γνωρίσει (δηλαδή απλώς τον είδα -γιατί εκεί έμεινε το πράγμα) τον Χρήστου σε μια συνέντευξη Τύπου του Κάρολου Κουν για τους «Βάτραχους» του Αριστοφάνη, που παρουσίασε το Θέατρο Τέχνης το καλοκαίρι του 1966 στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, με μουσική του Χρήστου. Εντυπωσιακός στην εμφάνιση, λιγομίλητος, οχυρωμένος πίσω από σκούρα γυαλιά. Είχε προηγηθεί το 1965 η συνεργασία τους, στην κλασική πλέον παράσταση των «Περσών» του Αισχύλου, που παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Παγκοσμίου Θεάτρου στο Λονδίνο, αποσπώντας θριαμβικά σχόλια («Η μουσική του Γιάννη Χρήστου ήταν καταπληκτική», έγραψε ο «Spectator», ενώ ο Γιώργος Λεωτσάκος την έχει αποκαλέσει, σε κείμενό του στα «Νέα», «μια από τις μεγαλύτερες στιγμές του Γιάννη Χρήστου σε μια μεγάλη στιγμή του παγκόσμιου θεάτρου»). Ακολούθησε μία τρίτη συνεργασία τους το 1969 στον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή -κι αυτό στο Φεστιβάλ του Λονδίνου, με ευμενέστατη απήχηση.

(Ηταν η εποχή που το Θέατρο Τέχνης ανοιγόταν στο εξωτερικό - «μια ανάγκη να ξεφύγω από το τείχος της μετριότητας που μας περιβάλλει. Πιστεύω πως αν δεν υπήρχε αυτή η διεθνής αναγνώριση, θα μας είχαν κατασπαράξει» είχε πει ο Κουν σε συνέντευξή του εδώ σ' εμάς, στη Σούλα Αλεξανδροπούλου, τον Αύγουστο του 1978).

«Τα περιέχει όλα»

Ο Γιάννης Χρήστου γεννήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 1926 στη συνοικία Ηλιούπολη του Καΐρου από Ελληνες γονείς. Φοίτησε σε αγγλικό σχολείο στην Αλεξάνδρεια και άρχισε να συνθέτει από πολύ νωρίς. Το 1945 πήγε στην Αγγλία και σπούδασε γλωσσολογική και συμβολική λογική και φιλοσοφία, αποκτώντας μεταπτυχιακό τίτλο. Το 1949 πήγε στη Ρώμη για να μελετήσει ενορχήστρωση και στη συνέχεια στη Ζυρίχη, όπου παρακολούθησε διαλέξεις του διάσημου ψυχαναλυτή Καρλ Γιουνγκ. Τις μελέτες του γύρω από την ψυχανάλυση ενθάρρυνε ο αδελφός του Ευάγγελος, μαθητής του Γιουνγκ, ο οποίος όμως σκοτώθηκε κι αυτός σε αυτοκινητικό δυστύχημα το 1956 στα 34 του, γεγονός που επηρέασε πολύ τον συνθέτη.

Το 1951 επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια και το 1956 παντρεύτηκε τη ζωγράφο Θηρεσία Χωρέμη, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά -δύο κορίτσια κι ένα αγόρι. Το 1960 μετακόμισε στη Χίο, για να μετακινηθεί τα τελευταία του χρόνια στην Αθήνα.

Παρά τον πρόωρο θάνατό του, πρόλαβε ν' αφήσει σημαντικό έργο. Ενδεικτικά μερικοί τίτλοι: Μουσική του Φοίνικα, Λατινική Λειτουργία, Οι ψαλμοί του Δαβίδ, Η σύλληψη της Αγίας Αννης, Εξη τραγούδια σε ποίηση Τ.Σ. Ελιοτ, Πύρινες Γλώσσες, Ο πιανίστας, Η Κυρία με τη Στρυχνίνη.

«Η μουσική του Χρήστου τα περιέχει όλα: μύθο, θρύλο, έκσταση, μυστικισμό. Η δημιουργία του έχει σταθερές φιλοσοφικές βάσεις, καθώς πίστευε ότι τέχνη δημιουργεί κανείς μόνο μέσα από εσωτερική αναγκαιότητα», λέει η Νέλλη Σεμιτέκολο. Και: «Δεν ξέρω αν η μουσική του είναι εύληπτη. Σίγουρα όμως είναι συναρπαστική. Με αυτή την έννοια δεν είμαι σίγουρη αν ο μέσος θεατής μπορεί να την καταλάβει. Δεν έχω όμως αμφιβολία ότι θα τη νιώσει βαθιά».

Ελευθεροτυπία

Ένα ενδιαφέρον αφιέρωμα στο classicalmusic.gr

Ομιλείτε ελληνικά;

Ομιλείτε ελληνικά;

Της ΕΛΕΝΑΣ ΑΚΡΙΤΑ


ΑΥΤΗ ΤΗΝ ξένη γλώσσα που ακούω κάθε φορά που πατάω το κουμπάκι της τηλεόρασης, μπορεί να μου την μεταφράσει κάποιος καλός άνθρωπος; Μπορεί κάποιος να μου αποκρυπτογραφήσει αυτόν τον μυστηριώδη κώδικα Ντα Βίντσι, μπας και συνεννοηθούμε στοιχειωδώς;

Δεν ζητάω διερμηνέα από αγγλικά σε ελληνικά. Από γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά σε ελληνικά. Ζητάω διερμηνέα από ελληνικά σε ελληνικά. Να καταλάβω πέντε βασικά πραγματάκια. Να μην τρώω τις ελληνικούρες σαν χαστούκια απανωτά. Να μη μου περνάει απ΄ το μυαλό ότι μιλάνε απταίστως τη σανσκριτική διάλεκτο.

Σταχυολογώ μερικά μαργαριτάρια που δίνουν και παίρνουν όταν οι παρουσιαστές, συντονιστές, πανελίστες, συνάδελφοι δημοσιογράφοι και λοιποί συμπαθείς κλάδοι βρίσκονται στο τσακίρ κέφι:

1. Για τα επίθετα που τελειώνουν σε «ηςης-ες» τους επιφυλάσσω μια τεράστια έκπληξη: ΚΛΙΝΟΝΤΑΙ!!! Λέμε «ο διεθνής Τύπος, η διεθνής κατακραυγή, το διεθνές αντίκτυπο». Δεν λέμε «αυτό είναι πολύ ευγενής παιδί», «τα άτομα αυτά είναι πολύ προσηνής». Ή μάλλον, όταν το λέμε, ετοιμαζόμαστε μετά να θρηνήσουμε θύματα.

2. Επίσης κλίνονται τα «ων-ουσα-ον». «Με τον υπάρχων νόμο»;

Ναι, το άκουσα κι αυτό. «Τρία άτομα ήταν απών». Ναι, το άκουσα και είμαι ακόμα ζωντανή.

3. Αντιθέτως ΔΕΝ κλίνονται τα επώνυμα. Η Γεννηματά της Γεννηματάς, η Καρέζη της Καρέζης; Όταν ακούω- κατά κόρον- εκείνο το «της Ακρίτας», μια σκοτοδίνη μου ΄ρχεται, χάνω τον κόσμο! Αφήστε τα ήσυχα, ρε παιδιά! Τα καημένα τα επώνυμα δεν ενοχλούν κανέναν. Όπως τα ακουμπάς στη γωνίτσα τους στην ονομαστική, έτσι μένουν και στη γενική. Δεν κόβουν βόλτες πέρα δώθε! 4. Κάποιος είναι ανώτερος από τον άλλον.

Ποτέ, μα ποτέ- σε ό,τι θέλετε να σας ορκιστώ- δεν είναι ΠΙΟ ανώτερος από τον άλλον. Η σύγκριση εμπεριέχεται ήδη στη λέξη, δεν χρειάζεται το φρικαλέο κερασάκι στην τούρτα. Πιο ανώτερος, πιο κατώτερος, πιο χειρότερος, πιο καλύτερος; Αμολάμε τις λέξεις όπου και όπως γουστάρουμε; Αυτός ο πλεονασμός του «πιο» παραπέμπει στην παροιμία «τώρα που βρήκαμε πιπέρι, βάλε και στα λάχανα»!

5. Όταν δίνουν σε κάποιον να υπογράψει ένα χαρτί, του λέμε «υπόγραψε εδώ». Όχι «υπέγραψε εδώ». «Ανέφερέ μου ακριβώς τι άκουσες», «μετέφερέ του τους χαιρετισμούς μου»! Να θυμηθούμε λίγο τα ελληνικούλια που μαθαίναμε- μαζί με την κρεμάλα που παίζαμε- τις ατελείωτες ώρες στο σχολείο;

Να θυμηθούμε λίγο τη διατήρηση εσωτερικής αύξησης στον τύπο της προστακτικής;

6. Ο Οκτώβριος δεν έχει «μι», που να χτυπιέσαι κάτω. Δεν είναι ΟκτώΜβριος- κι ας επιμένουν οι πολιτικοί μας σε προεκλογικές περιόδους. Ο Οκτώβριος δεν είναι Οκτώμβριος και δεν προτίθεται να γίνει στο άμεσο μέλλον.

7. «Να αναπαράγω» ή «να αναπαραγάγω»; Εδώ «σου βάζω δύσκολα μα σκέψου πόσα πέρασα, σου βάζω δύσκολα κι ας παίζω με τα νεύρα σου». Αυτό όντως είναι ζόρικο. Το κόλπο, απλό: Λέμε «να αναπαράγω» για κάτι που σκοπεύουμε να κάνουμε πολλές φορές. «Να αναπαραγάγω» για κάτι που σκοπεύουμε να κάνουμε άπαξ. Αν το θυμόμαστε αυτό, μπορεί να το σκαπουλάρουμε το λαθάκι!

8. Είναι προ Χριστού αλλά δεν είναι μετά Χριστού: μετά Χριστόν. Μετά ΤΟΝ Χριστόν- πόσο πιο λιανά να στο κάνω, χαρά μου;

9. Δεν είναι πεdε, είναι πέντε: πεν-τε!!! 10. Ο τύπος είναι αθυρόστομος, δεν είναι ανθηρόστομος. Δεν μιλάει δηλαδή και βγαίνουν γλαδιόλες απ΄ το στόμα του. Η δικτατορία δεν είναι δικταΚτορία! Δεν αποθανατίζω: απαθανατίζω! Δεν κάνω σφιγγομέτρηση. Κάνω σφυγμομέτρηση.

Και πάει λέγοντας... Το εν δέκατον έγραψα απ΄ όσα είχα στο μυαλό μου. Εύχομαι εγκαρδίως, σε κάθε ευγενής αναγνώστη, να περάσει όμορφα στον υπάρχοντα Σαββατοκύριακο! Χαίρεσθε!

ΥΓ: Καλή σου ώρα Μποστ, τα είπες όλα!!! «Η ρομβία αφιχθέντος και σταθέντος στη γωνιά, μελωδίαι ήτο φέρων ευφρανθείς η γειτονιά»!

TA NEA

ΚΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΔΩ:

Από τον ΝΙΚΟ ΣΑΡΑΝΤΑΚΟ

Εδώ Λιλιπούπολη...

Το ακούμε εδώ από Το Άρωμα του Τραγουδιού

1η Ιανουαρίου του 1980 και... ακούμε την πρωτοχρονιάτικη εκπομπή της ΛΙΛΙΠΟΥΠΟΛΗΣ, όπως μεταδόθηκε από το Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας του Μάνου Χατζιδάκι.

Στο επεισόδιο, μεταξύ άλλων, ακούγονται: η Σαπφώ Νοταρά στο ρόλο της Μάγισσας Μπρουνχίλντα και ο Μίμης Χρυσομάλλης στο ρόλο του ποιητή Κουκουτούζ.
Επίσης, ακούγονται τα τραγούδια όπως ηχογραφήθηκαν για τις ραδιοφωνικές εκπομπές, και όχι η αναθεωρημένη εκδοχή τους που όλοι γνωρίσαμε αργότερα στο δίσκο με τα τραγούδια της Λιλιπούπολης. Ακούστε τον ανέκδοτο “Χορό της ντομάτας” με τη φωνή της Κρίστης Στασινοπούλου, την “Κυρία Φωτεινή”, τον “Αγρό το Λιλιγρό”, τον γνωστό “Χορό των μπιζελιών” στην πρώτη του εκτέλεση, και το “Που πάει ο καιρός που φεύγει” με τον Αντώνη Κοντογεωργίου και τη Λένα Πλάτωνος (αντί της Σαβίνας Γιαννάτου).

Small Pleasures (Μικρές Χαρές) 2008

CECILIA SIQUEIRA, FERNANDO LIMA!!!

The 2009 Brazilian Music Institute in Gainesville, Florida featuring CECILIA SIQUEIRA (Uruguay) and FERNANDO LIMA (Brasil)